Gwara jako niematerialne dziedzictwo kulturowe. Na przykładzie gwar polskich na Bukowinie i w Naddniestrzu

Автор
Helena Krasowska
DOI
10.33402/DSSG.2024-445-461
Анотація

Аutorka przybliża pojęcie niematerialnego dziedzictwa kulturowego, a szczególnie pojęć dotyczących języka. Zostały zaprezentowane kategorie występowania gwar polskich na Bukowinie i w Naddniestrzu. Przybliżono opis charakterystyki gramatycznej polskich gwar na Bukowinie oraz podano przykład idiolektu polskiego w Naddniestrzu. Przeprowadzone badania terenowe wśród Polaków na Bukowinie oraz w Naddniestrzu, dokonane analizy naukowe dowodzą faktu zanikania odmiany gwarowej języka polskiego, a raczej idiolektów poszczególnych osób w Naddniestrzu, w odróżnieniu od Bukowiny, gdzie można mówić o „wyspowym” jej charakterze, a w niektórych wioskach również o jej całkowitym zaniku.

Ключові слова

Gwary polskie, Bukowina, Naddniestrze, Polacy w Naddniestrzu, Polacy na Bukowinie, niematerialne dziedzictwo kulturowe, projekty NPRH.

Повний текст
Завантажити оригінал
Author
Helena Krasowska
DOI
10.33402/DSSG.2024-411-422
Annotation

Przedmiotem rozważań jest podkreślenie wartości słowników regionalnych jako ważnego wykładnika dziedzictwa językowego i kulturowego. Łącząc słowo, pamięć i wyobraźnię jako składniki stanowiące podstawę różnorodności semantycznej, wpisują się w ogólną koncepcję dialektologii jako nauki i jej założeń metodologicznych ze sposobem przedstawiania i interpretowania materiału gwarowego w formie werbalnej i wizualnej. Wypełniają ważną społecznie misję ratowania obrazu językowego i kulturowego „małej ojczyzny” oraz budowania świadomości społecznej zamkniętej w tożsamości regionalnej. Podstawą analizy są wybrane słowa i ich wyobrażenia pojęciowe wydzielone z wypowiedzi gwarowych 2500 osób z 636 wsi środkowo-wschodniej Polski.

Keywords

regionalny słownik gwarowy, gwara, słowo, obraz, pamięć.

Оголошення:
Новини:

Запрошуємо на семінар до 90-річчя від дня народження Професора Мар'яна Демського

Мовознавча комісія НТШ, Дрогобицький державний педагогічний університет імені Івана Франка та Інститут українознавства імені Івана Крип'якевича НАН України щиро запрошують на семінар до 90-річчя від дня народження Професора Мар'яна Демського!

Затверджено перелік учасників конкурсу на заміщення вакантної посади

Відповідно до Примірного положення про порядок проведення конкурсу на заміщення вакантних наукових посад державної наукової установи, затверджених постановою Кабінету Міністрів України від 23.05.2018 р. № 404, розпорядженням Президії НАН України № 553 від 04.10.2018 р та Положення про порядок заміщення вакантних посад наукових працівників в Інституті українознавства ім. І. Крип’якевича НАН України від 25.10.2018 р. затверджено перелік учасників конкурсу на заміщення вакантної посади